Het Grand Egyptian Museum opent tentoonstellingszalen

Grand Egyptian Museum - Foto - official Instagram Account GEM

Grand Egyptian Museum – Foto – official Instagram Account GEM

Het moment waar velen op hebben gewacht, is eindelijk aangebroken! Woensdag 16 oktober 2024 zijn de eerste tentoonstellingsruimtes van het Grand Egyptian Museum (GEM) in Gizeh officieel geopend voor het publiek. Na meer dan twintig jaar bouwen en voorbereiden, kunnen bezoekers nu de pracht en geschiedenis van het oude Egypte bewonderen op een locatie van maar liefst 120 hectare, op steenworp afstand van de iconische piramides van Gizeh.

Hoewel het museum voorlopig een beperkt aantal bezoekers toelaat, zijn enkele van de indrukwekkende zalen volledig ingericht en te bezichtigen. De tentoonstellingsruimtes met de grafschatten van Toetanchamon blijven voorlopig nog gesloten, maar andere hoogtepunten zijn al te bewonderen, zoals de beroemde grote trap met zes verdiepingen en een adembenemend uitzicht op de piramides. Hier kunnen bezoekers zich vergapen aan monumentale voorwerpen, waaronder indrukwekkende sarcofagen en imposante standbeelden. Het museum werkt met tijdsloten, en de meeste daarvan zijn voor de komende weken al volledig uitverkocht. Het wordt dan ook sterk aanbevolen om uw bezoek vooraf online te reserveren.

Bekijk de aankondigingsvideo met belangrijke informatie over wat u in deze proefperiode kunt verwachten van een bezoek aan het Grand Egyptian Museum: GEM Opening Announcement Full Details.

Graf van de dochter van de gouwvorst van Assioet ontdekt

Mummiekist van Idy - foto Mena Melad

Mummiekist van Idy – foto Mena Melad

Op zondag 13 oktober 2024 maakten onderzoekers van de Universiteit van Sohag en de Freie Universität Berlin bekend dat zij een vrijwel ongeschonden graf hebben ontdekt in Assioet, gelegen in Midden-Egypte. Dit graf stamt uit het Middenrijk, meer specifiek uit de tijd van farao Senwosret I van de 12de dynastie. Het betreft het graf van Idy, de dochter van Djefay-Hapi, de beroemde gouwvorst van Assioet. Djefay-Hapi ondersteunde farao Senwosret tijdens diens militaire campagnes in Nubië en was getrouwd met Sennoey, de moeder van Idy.
Van dit echtpaar zijn twee prachtige beelden gevonden in het Nubische Kerma, bij de derde stroomversnelling van de Nijl. Het zitbeeld van Sennoey wordt bewaard in het Museum of Fine Arts in Boston. Waarschijnlijk stonden deze beelden oorspronkelijk in een grafkapel of heiligdom. Echter, ze werden ver naar het zuiden ontdekt, in Nubië, waar ze begraven waren in de koninklijke grafheuvel van een Nubische koning, generaties na de dood van het echtpaar uit Assioet. De beelden moeten vanuit hun oorspronkelijke locatie zijn verwijderd en ongeveer driehonderd jaar na hun vervaardiging naar Nubië zijn gebracht. Hoe en waarom deze beelden in Nubië terechtkwamen, blijft echter een raadsel.

De ontdekking van Idy’s graf werd gedaan tijdens onderzoek aan het graf van haar vader, dat bekendstaat als het grootste niet-koninklijke graf uit het oude Egypte. De omvang van dit graf benadrukt Djefay-Hapi’s belangrijke status als gouwvorst. De Egyptische minister van Toerisme en Oudheden, Sharif Fathy, prees de archeologische missies voor hun werk om de geheimen van het oude Egypte te onthullen en benadrukte dat het ministerie hen volledig zal blijven steunen. Dr. Mohamed Ismail Khaled, secretaris-generaal van de Egyptische Hoge Raad van Oudheden, legde uit dat tijdens het schoonmaken van de schacht van Djefay-Hapi’s graf, de grafkamer van zijn dochter werd ontdekt op een diepte van 15 meter naar het noorden.

In de kamer vonden de onderzoekers twee in elkaar passende mummiekisten, rijkelijk versierd met teksten die de reis door het Egyptische Dodenrijk beschrijven. De kleinere kist is 2,30 meter lang en de grotere 2,62 meter. Beide kisten worden beschouwd als enkele van de mooiste die ooit zijn ontdekt. Het team vond ook het deksel van de kleinere kist, een kanopenkist en houten grafbeelden. Volgens Dr. Khaled suggereren voorlopige studies dat grafrovers de kamer hebben betreden, de mummie van Idy hebben geschonden en haar kanopenkruiken hebben vernietigd. Onderzoek aan haar schedel en botten wijst erop dat zij op jonge leeftijd stierf, vermoedelijk voor haar 40ste levensjaar, en leed aan een aangeboren voetafwijking.

De missie zal doorgaan met het onderzoeken van de resten van Idy in de hoop meer inzicht te krijgen in deze familie van gouwvorsten en de periode waarin zij leefden.

Foto door Mena Melad van Luxor Times.
Lees het artikel: Burial chamber of ancient Egyptian lady “Edi” found in Assiut.

De mummie van de schreeuwende vrouw

De mummie van de Schreeuwende vrouw - Egyptisch Museum Cairo

De mummie van de Schreeuwende vrouw – Egyptisch Museum Cairo

In de zomer van 2024 deed de Egyptische Sahar Saleem, hoogleraar radiologie aan de faculteit geneeskunde van de Universiteit van Caïro onderzoek aan de mummie die bekend staat als de ‘schreeuwende vrouw’. Deze mummie van een ongeveer 48-jarige vrouw wordt in het Egyptisch Museum in Caïro bewaard. Bij het bestuderen van de CT-scan van de mummie is vastgesteld dat de vrouw onder zeer pijnlijke omstandigheden is gestorven, haar spieren blokkeerden – en haar laatste schreeuw werd 3500 jaar lang bewaard. Opmerkelijker is echter dat de onderzoekers ontdekten dat al haar organen zich nog in haar lichaam bevonden. Dit wijst op een unieke manier van mummificatie. De gebruikelijke methode tijdens het Nieuwe Rijk behelsde het verwijderen van alle organen die vervolgens in kanopen werden geplaatst. Archeologen troffen de mummie in 1935 aan in Deir el-Bahri, bij de opgravingen aan het graf van Senenmoet, de vooraanstaand architect en overheidsfunctionaris van wie wordt gedacht dat hij de geheime minnaar was van koningin Hatsjepsoet. De mummie van de schreeuwende vrouw werd bijgezet in een nabijgelegen grafkamer en is waarschijnlijk verwant aan Senenmoet.

Lees het artikel: ‘Screaming Woman’ mummy suffered a painful death in ancient Egypt, virtual autopsy finds.
Lees ook: The Horrific Secret of Egypt’s ‘Screaming Woman’ Mummy Revealed.

Tentoonstelling over Willem de Famars Testas

Een hoogwaardigheidsbekleder uit het Oude Egypte op weg om een bezoek af te leggen - Willem de Famars Testas - Teylers Museum HaarlemIn de tentoonstelling ‘Yalla Yalla! Zie je in Egypte’ zet het Teylers Museum in Haarlem het werk van de 19de-eeuwse Nederlandse kunstenaar Willem de Famars Testas op vernieuwende wijze centraal. Deze tentoonstelling bestaat voornamelijk uit tekeningen, schetsen en aquarellen van Testas uit de collectie van het Teylers Museum. Deze werken zijn aangevuld met bruiklenen van het Rijksmuseum in Amsterdam en de Bibliothèque Nationale de France in Parijs. In de prikkelende ruimte van internationaal bekend scenograaf en maker Theun Mosk (Ruimtetijd) – waar naast de werken ook filmbeelden en foto’s te zien zijn – hoor je dialogen tussen conservator Terry van Druten en de Egyptisch-Nederlandse acteur en theatermaker Sabri Saad El-Hamus. Ook zijn fragmenten te horen uit het dagboek van Testas, ingesproken door acteur Florian Myjer. De muziek is speciaal voor de tentoonstelling gecomponeerd door de jonge componiste Youssra El Hawary uit Caïro. Via het werk van Testas word je uitgedaagd op verkenning te gaan in Egypte en ‘de ander’ en jezelf tegen te komen.

De tentoonstelling Yalla Yalla! Zie je in Egypte loopt van zaterdag 19 oktober 2024 tot en met zondag 9 februari 2025.

Podcast met egyptoloog Nico Staring over Sakkara

In deze podcastaflevering van maandag 12 augustus 2024 door de makers *Betweters* neemt Egyptoloog Nico Staring de luisteraar mee op een fascinerende reis door de mysterieuze wereld van het Oude Egypte, met speciale aandacht voor de Saqqara Necropolis. Dit beroemde grafcomplex bevat belangrijke archeologische vondsten, zoals de graven van Horemheb, een generaal die uiteindelijk farao werd. Staring bespreekt hoe deze begraafplaats een venster biedt op het dagelijks leven en de complexe religieuze overtuigingen van de oude Egyptenaren, waarbij dood en eeuwigheid centraal staan in hun cultuur en kunst.

Beluisteren kan via Spotify en Apple Podcasts.

De discussie over de terugkeer van Nefertiti naar Egypte

Het argument voor de teruggave door Duitsland van de wereldberoemde buste van Nefertiti aan Egypte hangt af van de omstandigheden waaronder het meer dan honderd jaar geleden het land heeft verlaten. Critici beweren dat de overeenkomsten uit het koloniale tijdperk achterhaald zijn en dat moderne ethische normen tot de repatriëring van culturele artefacten zouden moeten leiden. Ondanks aanhoudende eisen van Egypte om de buste terug te geven, beweren de Duitse autoriteiten dat de oorspronkelijke verdeling van de vondsten legaal en bindend was. Het debat gaat door en weerspiegelt bredere kwesties van cultureel erfgoed en restitutie. Bekijk de video uit begin juli 2024 van 13:47.

Hoe Egyptenaren krokodillen vingen

Krokodil in the CT-scanner - Foto University of Manchester

Krokodil in de CT-scanner – Foto University of Manchester

De Griekse Geschiedschrijver Herodotus geeft in het tweede deel van zijn Historiën een levendige beschrijving van het jagen op krokodillen door de Egyptenaren.

Er bestaan vele, verschillende manieren om ze te vangen. Ik geef een beschrijving van de methode die in mijn ogen het meest een toelichting verdient. Wanneer een jager de rug van een varken als lokaas aan een haak heeft geprikt, gooit hij dat midden in de rivier. Zelf houdt hij op de oever van de rivier een big vast dat hij klappen geeft. Wanneer de krokodil zijn gekrijs hoort, gaat hij op het geluid af en, wanneer hij de varkensrug tegenkomt, slokt hij die op, maar wordt aan de haak geslagen. Zodra hij aan land is getrokken, is het allereerste wat de jager doet de ogen van het beest met modder dichtsmeren. Als hij dat gedaan heeft, kan hij hem daarna heel gemakklijk overmeesteren; lukt hem dat niet, dan wordt het een hele klus.

Dat deze waarneming uit de 5de eeuw v.Chr. op waarheid berust is aangetoond door Britse onderzoekers die de mummie van een krokodil hebben onderzocht uit de collectie van het Birmingham Museum and Art Gallery. Op vrijdag 12 juli 2024 werd bekend gemaakt dat na het maken van een CT-scan een bronzen haak en een gedeeltelijk verteerde vis in de maag van het dier werden aangetroffen.

Lees het artikel: Scan van gemummificeerde krokodil lost duizenden jaren oud raadsel op.
Lees ook: Secrets of deadly last meal of mummified crocodile revealed.
Lees ook: Croc’s Deadly Last Meal in Ancient Egypt Revealed.

Botslijtage bij Egyptische schrijvers

De Leidse Schrijver, Rijksmuseum van Oudheden Leiden

De Leidse Schrijver, Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Sinds 1960 is de Tsjechische archeologisch missie onafgebroken actief in het grafveld rondom de piramides van Aboesir. Deze necropool ligt ongeveer acht kilometer ten noorden van Sakkara en staat vooral bekend om de graven van ambtenaren uit het Oude Rijk. Op donderdag 27 juni 2024 werden de opmerkelijke resultaten van een antropologisch onderzoek gepresenteerd door Petra Brukner Havelková van de Karelsuniversiteit van Praag. Zij deed een vergelijkend botonderzoek aan skeletten van 69 mannen uit de Oude Rijksgraven te Aboesir, waarvan de naam en titel bekend zijn. Uit haar onderzoek trekt zij een conclusie over gewrichtsslijtage ten gevolge van zithoudingen bij 30 skeletten. Volgens de Tsjechische antropologe blijkt dat dit de skeletten zijn van ambtenaren die het vak van schrijver uitoefenden. Brukner Havelková stelt daarbij: ‘Wanneer er in de toekomst een skelet van een man wordt gevonden dat een ernstig gedegenereerde cervicale wervelkolom, artrose aan de kaak- en schoudergewrichten en knieën vertoont en waarvan de duim van zijn rechterhand slijtagesporen vertoont, dan zou men zich redelijkerwijs kunnen afvragen of hij ook een schrijver was’.

Lees het artikel: Kantoorwerk was ook in het oude Egypte niet zonder risico’s.
Lees ook: Scribes in ancient Egypt had really poor posture as they worked.
Lees ook: Ancient Egyptian scribes had deformed joints due to their ‘office’ jobs.
Lees het wetenschappelijke artikel: Ancient Egyptian scribes and specific skeletal occupational risk markers (Abusir, Old Kingdom).

Papyri in het Egyptisch Museum

Detail uit het mythologische papyrus van Herytwebechet - Egyptisch Museum Caïro

Detail uit het mythologische papyrus van Herytwebechet – Egyptisch Museum Caïro

De Nederlandse sjabti-deskundige Dik van Bommel heeft de afgelopen jaren in musea talloze exemplaren van het Egyptische dodenboek en mythologische papyri gefotografeerd. Deze vaak met prachtige vignetten geïllustreerde Egyptische documenten zijn in een hoge resolutie beschikbaar gesteld. De fantastische resultaten zijn te zien op de website ushabtis.com.

Eind juni 2024 kwam Van Bommel met een bijzondere toevoeging op de informatie over de papyri in het Egyptisch Museum in Caïro. Het doel van deze extra toegevoegde pagina is om bezoekers van het Egyptisch Museum in Caïro te helpen gemakkelijk informatie op te zoeken over de papyri die ze bekijken. Met uitzondering van enkele kleine papyri in zaal 29 zijn alle in de periode 2021-2023 in het museum tentoongestelde papyri opgenomen.

Bekijk de pagina: Papyri Egyptian Museum in Cairo.

Museo Egizio in Turijn in zwaar weer

Evelina Christillin -Foto Matteo Secci / LaPresse

Evelina Christillin -Foto Matteo Secci / LaPresse

Het Museo Egizio in Turijn is onmiskenbaar een van de belangrijkste musea ter wereld met een Egyptische collectie. De laatste tien jaar heeft het museum vaak in het middelpunt gestaan van politieke controverse. Egyptoloog Christian Greco heeft vanaf zijn benoeming tot directeur in 2014 het internationale prestige van het museum naar grote hoogte weten te brengen. Tegelijkertijd heeft Greco te maken gehad met harde aanvallen van de rechtse partijen waaruit de huidige Italiaanse regering bestaat. Greco kreeg in 2018 kritiek op zijn initiatief ‘Fortunato chi parla arabo’ waarbij een toegangskorting werd gegeven aan Arabischsprekende mensen die het museum wilden bezoeken. Leden van de politieke partij Fratelli d’Italia, en in het bijzonder Giorgia Meloni, beschuldigden Christian Greco van het beoefenen van ‘omgekeerd racisme’ en van het straffen van Italianen. Bekijk hier de video van 4:17: il direttore del Museo Egizio incontra Giorgia Meloni.

In september 2023, toen de huidige regering onder leiding van Meloni al bijna een jaar aan de macht was, laaide de politieke beschuldigingen tegen Christian Greco weer op. Plaatsvervangend secretaris van rechtse separatische partij Lega (voorheen Lega Nord), Andrea Crippa, noemde Greco in een interview met Affari Italiani ‘een linkse directeur die op ideologische en racistische wijze het Museo Egizio in Turijn bestuurt in het nadeel van Italianen en burgers van de christelijke religie’, en vervolgde: ‘we zullen er alles aan doen om hem eruit te gooien en we vragen de minister van Cultuur, Sangiuliano, om hem te ontslaan als hij niet aftreedt’. Op dit moment, eind juni 2024, zijn de zaken zo hoog opgelopen dat Greco inderdaad wordt vervangen door Francesco Tiradritti. Deze Italiaanse egyptoloog is vanwege zijn rechtse uitspraken een veel besproken persoon in de regio Piëmont. Tiradritti ziet nu zijn kans schoon: ‘om het verhaal te verdrijven dat rechts geen heersende klasse heeft in Turijn’. Christian Greco moet het veld ruimen en wordt overgeplaatst naar het provinciale Museo Archeologico dell’Alto Adige, beter bekend als het Ötzi museum in Bolzano.

Niet alleen de directeurspositie van Greco staat ter discussie. Ook de positie van Evelina Christillin, de geprezen voorzitter van de raad van bestuur van het Museo Egizio wordt onder vuur genomen. Op 2 juni 2023 werd Christillin nog benoemd tot Ridder van het Groot Kruis van de Republiek, de hoogste orde van de Italiaanse Republiek.

Op maandag 14 juni 2024 publiceerde La Stampa een artikel waaruit blijkt dat het Italiaanse Ministerie van Cultuur Christillin wil vervangen door Zahi Hawass. Hawass vertelde het Italiaanse persbureau Ansa dat hij nog geen voorstel van het Ministerie van Cultuur heeft ontvangen, maar dat hij het beslist zou accepteren als dat zou komen.

Lees de volgende artikelen

Donderdag 20 juni 2024: Christian Greco chiamato a dirigere il museo di Ötzi a Bolzano.
Donderdag 20 juni 2024: Christian Greco al museo di Ötzi, Leo Toller al museo delle miniere.
Woensdag 19 juni 2024: Museo archeologico, il nuovo presidente è Christian Greco: dall’Egizio di Torino a Bolzano.
Maandag 17 juni 2024: C’è una questione intorno alla nomina del presidente del Museo Egizio di Torino.
Dinsdag 11 juni 2024: NRC-interview met Christian Greco ‘Een museum is meer dan een verzameling voorwerpen’.
Donderdag 21 september 2023: Museo Egizio di Torino caso politico. La Lega: “Cacceremo il direttore Greco”.
Zaterdag 5 juni 2021: Tiradritti, l’egittologo che la destra vuole mettere al posto di Christian Greco.