Giftige bijtslangen in het oude Egypte

Een slang bijt in de nek van een ezel - vignet uit het Dodenboek van Pakerer - Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Een slang bijt in de nek van een ezel – vignet uit het Dodenboek van Pakerer – Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op maandag 16 oktober 2023 werd bekend gemaakt dat onderzoekers oude klimaatgegevens hebben gecombineerd met ecologische modellen om Egyptische voorstellingen van slangen te identificeren. Wanneer in de oudheid een door een slang gebeten patiënt een Egyptische slangenarts had geraadpleegd, dan had deze arts waarschijnlijk wel een papyrusrol tevoorschijn gehaald die 34 slangen en hun beten beschrijft.  Er is namelijk een hiëratisch papyrus bekend met advies over hoe slangenbeten te behandelen. Deze eeuwenoude handleiding wordt beschouwd als een van de eerste medische teksten ter wereld. Het maakt onderdeel uit van zeventien papyri die in het Brooklyn Museum in New York worden bewaard. Charles Edwin Wilbour kocht deze papyri van een boer toen hij in 1893 het eiland Elephantine bij Aswan bezocht. Toen hij in 1896 in een hotel in Parijs stierf, werden zijn bezittingen, waaronder de papyrus met de slangentekst door het hotel opgeslagen. Toen Wilbours eigendommen bijna een halve eeuw later aan zijn familie werden teruggegeven, schonk zijn weduwe de papyri aan het Brooklyn Museum. Sinds de vertaling van de papyrustekst uit de jaren ’60 discussiëren onderzoekers fel over de identiteit van de slangen die erin worden beschreven. Nu hebben onderzoekers een ecologische techniek gebruikt, nichemodellering genaamd, om met zekerheid tien van deze slangen te identificeren. Tegenwoordig zouden Egyptische artsen de boekrol niet erg nuttig meer vinden; van de geïdentificeerde soorten komt er geen enkele nog voor in Egypte.

Lees het artikel: Serpents that bit ancient Egyptians slither into focus.

Geplaatst in Nieuws

Over Huub Pragt

In 1980 begon ik aan de studie Egyptologie aan de Universiteit Leiden. In 1987 liep ik een stage bij het Museum of Fine Arts in Boston. Na mijn studie kreeg ik een baan in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Gedurende tien jaar hield ik me bezig met educatie en publieksactiviteiten. In januari 2001 richtte ik mijn eigen scholingsinstituut ‘Huub Pragt Egyptoloog’ op. In de jaren die volgden heb ik mij gespecialiseerd in het geven van lessen voor het onderwijs. Ik bied ook cursussen aan voor instellingen en particulieren. In Nederland en Vlaanderen word ik regelmatig gevraagd voor het geven van lezingen. Daarnaast leid ik reizen en korte excursies op het vlak van het Oude Egypte.