Beschrijving
Masterclass Fayoem
Ongeveer 90 kilometer ten zuiden van Caïro ligt in de westelijke woestijn het uitgestrekte vruchtbare gebied van de Fayoem. De naam ‘Fayoem’ is afgeleid van het Koptische woord Phiom, dat ‘de zee’ betekent. Aan de noordzijde van de Fayoem ligt namelijk het Qaroenmeer. Dit meer, dat nu ongeveer 40 meter onder de zeespiegel ligt, is veel kleiner dan dat in de oudheid het geval was en is ook nog eens gaan verzilten. Tijdens zijn lange heerschappij zette Amenemhat III uit de 12de dynastie het werk voort dat door zijn vader Senwosret III was begonnen om de Fayoem-depressie met de Nijl te verbinden. Het oasegebied was voorheen slechts een moeras. Een kanaal met een lengte van 16 kilometer werd gegraven. Het stond bekend als mer-wer dat het ‘grote kanaal’ betekent. Het reeds bestaande meer zou elk jaar 13 miljard kubieke meter extra overstromingswater van de Nijl kunnen opslaan. In de Griekse tijd werd dit meer ‘Moëris’ genoemd. Deze naam was afgeleid van het Oudegyptische moe-wer, dat ‘groot water’ betekent. Het immense werk van civiele techniek werd uiteindelijk voltooid door Amenemhat IV en bracht welvaart in de Fayoem. Het gebied werd een graanschuur voor het land en bleef in gebruik tot 230 v.Chr. toen de El-Lahoen-tak van de Nijl dichtslibde. De Fayoem wordt tegenwoordig gevoed door de Bahr Yusuf (rivier van Jozef), een gekanaliseerde zijtak van de Nijl. Hierdoor is de Fayoem, hoewel vaak zo genoemd, feitelijk geen oase. Bij de huidige plaats Medinet Madi bouwde Amenemhat III een tempel gewijd aan zowel de krokodilgod Sobek als de graangodin Renenoetet en de god Horus van Sjedet. Ook koningin Sobekneferoe had een sterke band met dit gebied. In de Fayoem oase bevond zich het door Herodotus en Strabo beschreven Labyrint, de dodentempel van farao Amenemhat III. Dit was dodentempel bij zijn piramide te Hawara. Aan de oostzijde van de Fayoem ligt het huidige El-Lahoen, waar zich de piramide van Senwosret II bevindt. De Hethietische prinses Maathorneferoera, een van de latere Grote Koninklijke Echtgenotes van Ramses II, zou in een paleis in de Fayoem hebben gewoond. De Fayoem staat ook bekend als de vindplaats van honderden beschilderde dodenmaskers, de zogenaamde Fayoemportretten. Deze zijn geschilderd tijdens de Romeinse bezetting van het gebied. De Egyptenaren gingen door met het begraven van hun doden, ondanks de Romeinse voorkeur voor crematie. Terwijl ze onder de controle van het Romeinse Rijk waren, werden Egyptische dodenmaskers op hout geschilderd in een wastechniek die encaustic wordt genoemd.
Het is ook mogelijk om deze masterclass online bij te wonen: Online Masterclass ‘Fayoem’.
