Archieven naar categorie: Lezingen

Lezing Daniel Soliman ‘Creatief met hiërogliefen’

Geplaatst op door
Een ostracon met merktekens.

Een ostracon met merktekens.

Op donderdag 14 september 2023 houdt Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië, een lezing in de Taffehzaal van het Rijksmuseum van Oudheden getiteld ‘Creatief met hiërogliefen: schrifttekens, merktekens en pseudo-hiërogliefen’. Deze lezing wordt gehouden in het kader van de Week van het oude schrift (14 t/m 21 september 2023). De rijke schrifttraditie uit het Middellandse Zeegebied en het oude Nabije Oosten staat daarbij centraal. Experts geven lezingen over allerlei soorten schrift uit de oudheid. Daarnaast geldt deze lezing als de jaarlijks terugkerende Champollion-lezing in het RMO. Deze lezing is altijd gerelateerd aan de ontcijfering van hiërogliefen in 1822 door de Franse taalkundige Jean-François Champollion. Met zijn vijftien jaar durende onderzoek legde hij de basis voor de egyptologie als wetenschap.

Tijdens zijn lezing gaat Daniel Soliman in op een bijzonder fenomeen dat zich tijdens het Nieuwe Rijk voordeed in het arbeidersdorp Deir el-Medina. De arbeiders die werkten aan de graven voor de farao’s ontwikkelden een eigen notatiesysteem met behulp van bestaande schrifttekens. Op scherven van kalksteen en aardewerk maakten sommige arbeiders administratieve notities met merktekens. Soms zijn die zo complex, dat je van pseudo-schrift kunt spreken. In deze lezing krijgt u een indruk van de dikwijls creatieve manieren waarop de arbeiders van Deir el-Medina aan de slag gingen met hiërogliefen en andere tekens.

  • tijd: 17.00 – 18.00 uur.
  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden. Er is geen livestream-uitzending.
  • entree: gratis, aanmelden is verplicht.
  • aanmelden: Champollion-lezing 2023.

 

Summer School ‘Egypte’ voor kinderen

Geplaatst op door

Tijdens de zomervakantie van 2023 organiseert het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een Summer School Egypte, met een kindercollege en twee workshops die aansluiten bij de tentoonstelling Kemet – Egypte in hiphop, jazz, soul & funk. Zo kom je nog meer te weten over muzikanten die over farao’s rappen en leer je hoe je in stijl kunt rappen als een Egyptische koning of koningin. De workshops en het college zijn gratis, maar het is wel de bedoeling dat je je vooraf aanmeldt. Leeftijd: vanaf 7 jaar.

Kindercollege op woensdag 2 augustus, 13.00 uur

door Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië van het Rijksmuseum van Oudheden

De tijd van het oude Egypte ligt in het verre verleden. Toch is die tijd voor sommige mensen van nu nog heel belangrijk. Kunstenaars en muzikanten laten zich inspireren door de farao’s van het oude Egypte, zoals je kunt zien in de tentoonstelling Kemet. Welke koningen en koninginnen komen we tegen in de muziek? En waarom vinden de artiesten deze farao’s nou zo belangrijk? Je komt erachter tijdens dit muzikale kindercollege ‘Waarom rappen sommige muzikanten over Egyptische farao’s?’

Workshop rappen op woensdag 9 augustus, 13.00 uur

door rapper J.A.E.

Reis mee naar het oude Egypte tijdens deze supertoffe rapworkshop! Samen ontdekken we de geheimen van de farao’s en je leert hoe je in stijl kunt rappen als een echte Egyptische koning of koningin. We verkennen ritmes als de klanken van de Nijl en rijmen als hiërogliefen op papyrusrollen. Laat je creativiteit de vrije loop, terwijl je je eigen muzikale piramides bouwt en de magie van rap ontdekt. Dit wordt een avontuur vol plezier en ontdekking in het land van de farao’s!

Workshop draagtas ontwerpen op woensdag 16 augustus, 13.00 uur

Nadat je je hebt laten inspireren door de tijdelijke Egyptische tentoonstellingen ga je met de techniek monoprint-zeefdrukken aan de slag met een ontwerp voor je eigen tote bag, een duurzame draagtas die van katoen is gemaakt. Met monoprint-zeefdrukken werk je door te knippen en scheuren uit papier. Vervolgens maak je een meerkleurenprint op de tas.

Lezing: De bouwwerken van Amenhotep III

Geplaatst op door
Hourig Sourouzian op het tempelterrein van Amenhotep III

Hourig Sourouzian op het tempelterrein van Amenhotep III

Op woensdagavond 9 augustus 2023 geeft de beroemde archeologe Hourig Sourouzian een Engelstalige lezing in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Gedurende een uur zal zij spreken over het recente onderzoek aan de dodentempel van Amenhotep III te Loeksor. Deze tempel is gebouwd in de 18de dynastie, in een periode van politieke stabiliteit en overvloedige rijkdom. Tijdens de 38 jaar durende regering van Amenhotep III gingen de ontwikkelingen in de kunst en de bouwtechnische prestaties hand in hand. De dodentempel van Amenhotep III in Thebe was dan ook de grootste en rijkst gedecoreerde in zijn soort. De tempel werd echter 150 jaar nadat hij was afgebouwd, getroffen door een zware aardbeving. De ruïne van de tempel werd vervolgens gebruikt als steengroeve voor omliggende bouwplaatsen. De kolossale beelden van Amenhotep III, die vandaag de dag bekend staan als de Kolossen van Memnon, zijn de enige monumenten die nog overeind staan in het enorme tempelgebied. Ondanks de verwoesting, het hergebruik en de plunderingen hebben de opgravingen in de tempel een buitengewone reeks koninklijke en goddelijke beeldhouwwerken blootgelegd. Deze sculpturen zijn in stukken teruggevonden, opnieuw in elkaar gezet en gerestaureerd. Dat gebeurde tijdens het vijfentwintig jaar durende project The Colossi of Memnon and Amenhotep III Temple Conservation, onder leiding van Hourig Sourouzian. Het project staat onder auspiciën van het Ministerie van Toerisme en Oudheden en het Duitse Archeologisch Instituut in Caïro. In haar lezing vertelt Sourouzian over de rijke erfenis uit de regeringsperiode van Amenhotep III. Daarnaast legt ze uit hoe urgent de conservering van bedreigde archeologische sites is.

  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur, museumcafé geopend tot 20.00 uur)
  • entree: gratis
  • voertaal: Engels

Deze lezing wordt mogelijk gemaakt door uitgeverij Brill.

Aanmelden is voor deze lezing is verplicht. U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Lezing: Nieuw onderzoek graf van Toetanchamon

Geplaatst op door
Hirokatsu Watanabe, Mamdouh Eldamaty, Nicholas Reeves and Yumiko Ueno in KV62 van Toetanchamon - foto: Brando Quilici, National Geographic

Hirokatsu Watanabe, Mamdouh Eldamaty, Nicholas Reeves and Yumiko Ueno in KV62 van Toetanchamon – foto: Brando Quilici, National Geographic

Op maandagavond 7 augustus 2023 geeft voormalig Minister van Toerisme en Oudheden van Egypte, Mamdouh Eldamaty, een Engelstalige lezing in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Gedurende een uur zal hij spreken over het recente onderzoek naar mogelijk onontdekte kamers in KV62, het graf van Toetanchamon. Zo meende egyptoloog Nicholas Reeves in 2015 dat de beroemde graftombe oorspronkelijk voor koningin Nefertiti was gemaakt. Bekijk een korte video van 2:28 met een heldere Nederlandstalige uitleg over de: Theorie van Nicholas Reeves.

Mamdouh Eldamaty is het met Reeves eens dat het graf oorspronkelijk niet voor Toetanchamon was uitgehakt, maar denkt niet dat het per se aan koningin Nefertiti heeft toebehoord. Eldamaty vermoedt dat het graf oorspronkelijk gemaakt werd voor een van de dames van de koninklijke familie van farao Achnaton en Toetanchamon. Tussen 2015 en 2019 was Eldamaty zelf betrokken bij een groot aantal radaronderzoeken binnen en buiten het graf van Toetanchamon. Er werden verschillende vormen van ‘grond penetrerende’ radar toegepast om het gebied rond het graf te scannen. Daarbij identificeerden de onderzoekers een voorheen onbekende, op een gang lijkende ruimte op enkele meters van de grafkamer. Dit resultaat suggereert dat er iets een holte moet zijn aan de andere kant van de noordelijke muur van de grafkamer. Tot nu toe zijn het onduidelijke afwijkingen. In zijn lezing presenteert Eldamaty de scanresultaten en schetst de plannen voor nieuw onderzoek.

  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur, museumcafé geopend tot 20.00 uur)
  • entree: gratis
  • voertaal: Engels

Deze lezing wordt mogelijk gemaakt door uitgeverij Peeters en stichting Mehen.

Aanmelden is voor deze lezing is verplicht. U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Lezing Daniel Soliman ‘Kemet’

Geplaatst op door
Daniel Soliman in de tentoonstelling Kemet van het Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Daniel Soliman in de tentoonstelling Kemet van het Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op dinsdagavond 9 mei 2023 vertelt Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië, over de nieuwe tentoonstelling Kemet – Egypte in in hiphop, jazz, soul & funk, die van 22 april t/m 3 september te zien is in het museum. Hij bespreekt de thema’s die in deze bijzondere expositie aan bod komen, zoals verbeelding, spiritualiteit en inspiratie voor de toekomst. Zo komt u meer te weten over de betekenis van het oude Egypte en Nubië voor artiesten met Afrikaanse roots, zoals de in de jaren 1970 populaire band Earth, Wind & Fire.

Bekijk en luister alvast naar twee het interviews met Daniel Soliman voor de Leidse radiozender Sleutelstad.

  • datum: dinsdag 9 mei 2023
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur)
  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden of thuis via livestream
  • entree: € 5 (livestream is gratis) | u betaalt op de avond van de lezing aan de kassa
  • RoMeO-leden gratis toegang

U kunt deze RoMeO-lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Gratis onlinelezing ‘Hatiay, meester van geheimen’

Geplaatst op door
De deurpost van Hatiay - Rijksmuseum van Oudheden Leiden

De deurpost van Hatiay – Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op zondagmiddag 11 december 2022 verzorgt egyptoloog Lara Weiss, conservator collectie Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden, een gratis onlinelezing over de kapel van Hatiay.
De hoge ambtenaar Hatiay droeg onder andere de raadselachtige titel ‘meester van geheimen’. Wat hield zijn werk precies in, welke geheimen kende Hatiay en wat zegt dat over zijn beleving van de oud-Egyptische religie? En wat weten we nog meer over deze Egyptenaar die leefde in de periode van het Nieuwe Rijk, rond 1300 v.Chr.? Hatiay was in dienst van Maya, van wie het beroemde zitbeeld uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is. Waarschijnlijk is Hatiay ook in Maya’s graf in Sakkara afgebeeld. Hij heeft echter ook op andere plaatsen zijn stempel achtergelaten. Wellicht is zelfs zijn woonhuis bewaard gebleven.

De lezing is van 14.00 tot 15.00 uur. Iedereen kan deze onlinelezing gratis bijwonen. U hoeft geen extra programma’s te downloaden of te installeren op uw computer. Na aanmelding ontvangt u een link, waarmee u via de browser op uw pc, laptop, tablet of smartphone de lezing kunt volgen. De uitzending is vanaf een kwartier voor aanvang online. De link blijft twee weken geldig, zodat u kunt terugkijken.

Aanmelden voor de livestream van het Rijksmuseum van Oudheden.

De bark van Amon scène op de rode kapel van koningin Hatsjepsoet te Karnak

Onlinelezing ‘Amon kampeert niet op het strand’

Geplaatst op door

Amon kampeert niet op het strand

Het reisverslag van de Thebaanse hoge ambtenaar Wenamon is opgesteld aan het begin van de 21ste dynastie. Het markeert het begin van de Derde Tussenperiode, een tijd waarin het Egyptische rijk werd verdeeld in twee machtsgebieden.

De hoge ambtenaar Wenamon doet in een papyrustekst verslag van hoe hij vanuit het Opper-Egyptische Thebe op een speciale missie naar Byblos werd gestuurd om hout te halen. Als Wenamon zijn vrachtschip aanmeert bij de kustplaats Dor, wordt hij beroofd door een van zijn bemanningsleden. Wenamon houdt de plaatselijke bestuurder van Dor verantwoordelijk voor deze situatie en dwingt hem de dief op te sporen. De acht regels in de tekst die de vervolgsituatie beschrijven, bevatten enkele lacunes. Daarna wordt duidelijk dat Wenamon inmiddels bij Byblos is aangekomen.

Kamperen met Amon, of niet?

Over één punt zijn alle egyptologen het met elkaar eens: Wenamon is nu ook nog eens zijn schip kwijtgeraakt en kampeert met het cultusbeeld van Amon aan zijn zijde in een tent op het strand van Byblos. Tijdens zijn lezing zal Huub Pragt duidelijk maken dat hij een heel andere visie heeft op dit lacuneuze gedeelte van het reisverslag. Daarbij zal hij diep ingaan op de schrijfwijze van enkele Egyptische woorden, zoals die staan weergegeven in de hiëratische tekst van de papyrus met het reisverslag van Wenamon. De handelsmissie van de Thebaanse ambtenaar naar Byblos is veel minder onfortuinlijk verlopen dan voorheen werd gedacht.

Op dinsdag 8 november 2022 verzorgt Huub Pragt in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een RoMeO-lezing van een uur in het kader van de tentoonstelling ‘Byblos, ‘s Werelds oudste havenstad’. Deze bijzondere tentoonstelling is van 14 oktober 2022 t/m 12 maart 2023 te zien in het museum. Tijdens zijn lezing zal al snel duidelijk worden dat Huub Pragt een andere visie heeft op de tekstvertaling van het reisverslag. Daarbij zal hij ingaan op de schrijfwijze van enkele Egyptische woorden zoals die staan weergegeven in de hiëratische tekst van de papyrus met het reisverslag.

Het is voor iedereen mogelijk om deze lezing online bij te wonen via een gratis livestream (kies voor ‘8 november’).
Het is ook mogelijk om de lezing live bij te wonen in de Tempelzaal van het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden. U betaalt dan een entreeprijs van € 5 | U betaalt op de avond van de lezing aan de kassa van het museum. RoMeO-leden kunnen de lezing gratis bijwonen in het museum.
Aanvang: 20.00 uur.
Aanmelden: Uitsluitend via de pagina RoMeO-lezing.

De Koningslijst van Turijn

Geplaatst op door
Kim Ryholt tijdens de lezing over de Koningslijst in het Museo Egizio in Turijn

Kim Ryholt tijdens de lezing over de Koningslijst in het Museo Egizio in Turijn

Op dinsdag 27 september 2022 vond in het Museo Egizio in Turijn een belangrijke lezing plaats over de in het museum bewaarde papyrus die de Koningslijst van Turijn wordt genoemd. Na een introductie door directeur Christian Greco komen drie specialisten aan het woord. Dit zijn achtereenvolgens Susanne Töpfer, conservator verantwoordelijk voor de papyrus-collectie van het Museo Egizio in Turijn, Kim Ryholt, egyptoloog verbonden aan de Universiteit van Kopenhagen en Myriam Krutzsch, restaurator bij het Ägyptisches Museum en Papyrussammlung der Staatlichen Museen zu Berlin.

Het manuscript, dat de enige echte Egyptische koningslijst is, afgezien van Manetho, waarop vele koningen staan die verder onbekend zijn, werd rond 1820 aangekocht door de consul Bernardino Drovetti en werd in 1824 voor het eerst gezien en beschreven door Jean-François Champollion. Dankzij de inspanningen van talrijke geleerden was het de afgelopen 200 jaar mogelijk om de meeste van de ongeveer 300 fragmenten te combineren. Ter gelegenheid van de 200ste verjaardag van de ontcijfering van het hiërogliefenschrift werd de papyrus in 2022 volledig gerestaureerd.

Bekijk de video-opname van de lezing van 1:31:24 History, Content and Restoration of the so-called “Turin King List”.
Lees ook de pagina op de website pharaoh.se van de Zweedse deskundige op het vlak van de Egyptische chronologie, Peter Lundström: The Turin king list.

De website Koningslijst.nl is opgezet met als doel een zo volledig en betrouwbaar mogelijk overzicht te geven van de regeringsperiodes van de Egyptische farao’s. De Koningslijst van Turijn is daarbij als een belangrijke bron gebruikt. Het oude Egypte bestond uit een aantal beschavingen die zijn ingedeeld in periodes. De eerste die deze indeling heeft gemaakt, was de Griekse Egyptenaar Manetho. Hij schreef de geschiedenis van Egypte rond 250 v.Chr. en hanteerde daarbij een indeling in periodes. Hij baseerde zijn werk op oudere bronnen, met alle beperkingen die dat met zich meebracht. Vele details zijn in de loop der tijd aangepast, bijgesteld en verschoven. Maar de indeling in periodes en koningshuizen (dynastieën) wordt nog altijd gebruikt.

Lezing over de Nubische koning Senkamanisken

Geplaatst op door

Shabti Senkamanisken – Allard Pierson Amsterdam

Op zaterdagmiddag 26 maart 2022 geeft Allard Pierson-conservator Ben van den Bercken een lezing over de shabti van de Nubische koning Senkamanisken. Deze lezing kan uitsluitend live worden bijgewoond in het Allard Pierson in Amsterdam en is alleen bedoeld voor de Vrienden van het Allard Pierson. Een jaarlidmaatschap kost € 40,-.

In augustus 2021 verwierf het Allard Pierson met steun van de Vrienden een bijzonder object: een shabti van de Nubische koning Senkamanisken. Deze shabti werd door de Amerikaanse archeoloog George Reisner in 1917 te Noeri opgegraven in Senkamanisken’s piramide. Noeri was naast El-Koerroe de belangrijkste begraafplaats van de Napatese vorsten die in de 8ste eeuw v.Chr. hun rijk uitbreidden tot aan de Middellandse Zee.
Hoe zag dit Napatese rijk van Koesj er uit? Wat is er nog te zien van Napata en Noeri? En wat is de context van de shabti van Senkamanisken? In de lezing Van Napata naar Noeri gaat conservator Collectie Egypte en Soedan Ben van den Bercken in op deze vragen en kun je na afloop de shabti en de kleine tentoonstelling Hier ben ik: de meerdere levens van Senkamaniskens shabti gemaakt door studenten van de masteropleiding Museum Studies van de UvA bekijken. De tentoonstelling is nog tot en met zondag 15 mei 2022 in het museum te zien.

Inloop: vanaf 14.45 uur (via entree Oude Turfmarkt 127)
Start lezing: 15.15 uur
Aansluitend tot 17 uur: borrel en mogelijkheid om de shabti en de tentoonstelling te bekijken
Aanmelden kan tot en met 22 maart 2022. Dit geldt uitsluitend voor de Vrienden van het Allard Pierson.

Lezing ‘Egyptische propaganda van Alexander de Grote’

Geplaatst op door

Afbeelding van Alexander de Grote met ramshoorns – Foto RMO

Op vrijdag 18 maart 2022 verzorgt Prof. Dr. Olaf Kaper in het kader van de Week van de Klassieken een lezing over de Egyptische propaganda van Alexander de Grote. Nadat hij Egypte op de Perzen had veroverd, bezocht Alexander de Grote het orakel van de god Amon-Ra (Ammon) in de oase Siwa. Alexander had een bijzondere relatie met deze god. Dat blijkt onder meer uit voorstellingen op munten waarin hij wordt afgebeeld met ramshoorns, een verwijzing naar verschijningsvorm van Ammon van Siwa. Alexander liet ook tempels bouwen voor Amon-Ra. Ze getuigen van zijn vroomheid en goddelijke status. Daarmee waren deze afbeeldingen en bouwwerken een slimme vorm van propaganda, waarmee de nieuwe Griekse heerser zichzelf aan de bevolking presenteerde. De rol van zijn bezoek aan Egypte was belangrijk in het leven van Alexander en ook lang daarna bleef het nog een rol spelen. In zijn lezing bekijkt Olaf Kaper in hoeverre de god Ammon louter voor propagandadoeleinden werd ingezet, of dat er ook een persoonlijke motivatie van Alexander in de bronnen kan worden herkend.

Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur,
Plaats: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: gratis.
U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

De lezing wordt georganiseerd in samenwerking met Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten.